Có thể xảy ra cắt điện luân phiên từ tháng 5

Thời tiết nắng nóng, tình hình cung ứng điện ngày một căng thẳng, người dân đang lo ngại sẽ bị cắt điện trong tháng 5 và 6-những tháng cao điểm của mùa nắng nóng…

Người dân lo ngại

Từ đầu tháng 4 đến nay, người dân Hà Nội đã chứng kiến cảnh bị cắt điện một số nơi với thời gian dài ngắn khác nhau. Chị Nguyễn Thị Hương-trú tại ngõ 173 Hoàng Hoa Thám (Ba Đình, Hà Nội) cho biết, cách đây 2 tuần, nơi chị sinh sống đã bị cắt điện.

Chị Hương và những người dân sống tại đây đã không khỏi lo lắng, tới đây nếu thời tiết nắng nóng nữa thì tình trạng cắt điện có diễn ra nữa không? Và mặc dù được Phòng điều độ Điện lực quận Ba Đình cho biết, việc cắt điện thời điểm đó không phải là nguyên nhân thiếu điện mà do rơi vào định kỳ sửa chữa đường dây trước mùa hè, chị vẫn băn khoăn việc bị cắt điện.

“Tôi thấy báo chí đưa nhiều việc thiếu điện, căng thẳng điện mùa khô năm nay mà lo vì tôi có con nhỏ, nếu bị cắt điện thì sẽ rất khổ”-chị Hương nói.

Nâng công suất trạm 500kV Phú Lâm phục vụ cấp điện cho miền Nam trong mùa khô 2013.

Cũng từ cuối tháng 3 đến nay, tại TP.HCM và 21 tỉnh thành phía Nam, nhiều nơi đã xảy ra tình trạng cắt điện do sự cố, quá tải đường dây truyền dẫn… Người dân miền Nam cũng không khỏi lo ngại, nóng nực mà lại bị cắt điện. Tuy nhiên, theo Tổng Công ty Điện lực TP.HCM (EVN HCMC), việc cắt điện là do tình trạng quá tải cục bộ, do thời tiết nắng nóng, người dân sử dụng nhiều điện và cho rằng đây là sự cố ngoài tầm kiểm soát.
Thực tế, lo ngại của người dân về một mùa hè bị cắt điện là hoàn toàn có cơ sở khi Tập đoàn Điện lực VN (EVN) liên tục cảnh báo tình trạng thiếu điện do thiếu nước, EVN phải chạy nguồn điện giá cao. EVN cho biết, từ tháng 4 tới hết tháng 6 sẽ là thời gian cao điểm về tiêu thụ điện trong năm.

Dự kiến, sản lượng điện trên toàn hệ thống sẽ vào khoảng 34,35 tỷ kWh, tăng 11% so với cùng kỳ năm 2012. Ông Đặng Huy Cường- Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực (Bộ Công Thương) còn cho biết, nguồn thủy điện đang bị đe dọa ảnh hưởng do nước cạn.

Cụ thể, trong mùa khô năm 2013, nguồn thủy điện cả nước chỉ phát được khoảng 20 tỷ kWh trong tổng số gần 54 tỷ kWh cả năm. Cấp điện ở các tỉnh miền Nam còn căng thẳng hơn từ nay tới tháng 6.2013. Miền Nam có thể sẽ không tự cân đối được công suất nội miền và luôn phải nhận công suất từ miền Bắc và miền Trung qua hệ thống truyền tải điện 500-220kV liên kết miền Trung-Nam.

Lý do tăng giá điện

Năm 2012, sản lượng điện chạy dầu cả năm được lên kế hoạch là 0,506 tỷ kWh, trong đó dầu FO là 0,271 tỷ kWh (chỉ trong mùa mưa) và dầu DO là 0,235 tỷ kWh (chỉ trong mùa mưa). Tuy nhiên, thực tế nhiệt điện dầu đã huy động trong năm 2012 là 0,159 tỷ kWh (trong đó chạy dầu FO là 0,079 tỷ kWh). Như vậy, năm 2013, kế hoạch huy động nhiệt điện chạy dầu lớn hơn hẳn so với năm 2012.

Với những khó khăn của ngành điện liên tục được “gióng” lên như hiện nay, cho thấy, áp lực thiếu điện và tăng giá điện là rất lớn. EVN tính toán ngay từ tháng 3.2013, tập đoàn này phải huy động 281 triệu kWh điện chạy dầu có giá cao, từ 3.000-5.000 đồng/kWh, trong khi giá bán điện bình quân hiện nay là 1.304 đồng/kWh (chưa bao gồm thuế VAT).

Đến tháng 4.2013, lượng điện chạy dầu phải huy động để đảm bảo điện khoảng 294 triệu kWh. Tính chung cả mùa khô, EVN sẽ phải huy động 1,1 tỷ kWh trong tổng số 1,57 tỷ kWh điện chạy dầu cả năm. Chưa kể, để đảm bảo đủ điện mùa khô, EVN sẽ mua tới 2,07 tỷ kWh điện từ Trung Quốc với giá không thấp.

Bộ Công Thương cũng đã nhiều lần lên tiếng rằng, đề phòng thiếu điện, Cục Điều tiết điện lực đã lên các phương án dự phòng, trong đó sẽ vận hành tối đa liên tục các nhà máy nhiệt điện tuabin khí từ tháng 4-5-6, tương ứng là 4.095 triệu kWh, 4.215 triệu kWh và 4.112 triệu kWh. Kèm theo đó là khoảng hơn 3.000 triệu kWh nhiệt điện than mỗi tháng.

Trong trường hợp khẩn cấp, có thể phát thêm các nguồn điện giá cao như nhiệt điện dầu DO hay dầu FO và mua điện từ nước ngoài. Nếu vậy, giá điện sẽ khó tránh nguy cơ tăng giá.

Nguyên lý hoạt động của pin mặt trời

Mặt trời cung cấp một nguồn năng lượng dồi dào không cạn kiệt và không sản sinh ra khí thải carbon dioxide. Do đó, việc phát triển ngành công nghệ năng lượng mặt trời đang được rất nhiều nhà khoa học quan tâm. Vậy pin năng lượng mặt trời là gì? hoạt động như thế nào?

Pin năng lượng mặt trời (pin mặt trời/pin quang điện) là thiết bị giúp chuyển hóa trực tiếp năng lượng ánh sáng mặt trời (quang năng) thành năng lượng điện (điện năng) dựa trên hiệu ứng quang điện. Hiệu ứng quang điện là khả năng phát ra điện tử (electron) khi được ánh sáng chiếu vào của vật chất.

Silicon được biết đến là một chất bán dẫn. “Chất bán dẫn là vật liệu trung gian giữa chất dẫn điện và chất cách điện. Chất bán dẫn hoạt động như một chất cách điện ở nhiệt độ thấp và có tính dẫn điện ở nhiệt độ phòng”. Với tính chất như vậy, silicon là một thành phần quan trọng trong cấu tạo của pin năng lượng mặt trời.

Ánh sáng mặt trời bao gồm các hạt rất nhỏ gọi là photon được tỏa ra từ mặt trời. Khi va chạm với các nguyên tử silicon của pin năng lượng mặt trời, những hạt photon truyền năng lượng của chúng tới các electron rời rạc, kích thích làm cho electron đang liên kết với nguyên tử bị bật ra khỏi nguyên tử, đồng thời ở nguyên tử xuất hiện chỗ trống vì thiếu electron.

Tuy nhiên giải phóng các electron chỉ mới là một nửa công việc của pin năng lượng mặt trời, sau đó nó cần phải dồn các electron rải rác này vào một dòng điện. Điều này liên quan đến việc tạo ra một sự mất cân bằng điện trong pin mặt trời, có tác dụng giống như xây một con dốc để các electron chảy theo cùng một hướng.

Sự mất cân bằng này có thể được tạo ra bởi tổ chức bên trong của silicon. Nguyên tử silicon được sắp xếp cùng nhau trong một cấu trúc ràng buộc chặt chẽ. Bằng cách ép một số lượng nhỏ các nguyên tố khác vào cấu trúc này, sẽ có hai loại silicon khác nhau được tạo ra: loại n và loại p. Chất bán dẫn loại n (bán dẫn âm – Negative) có tạp chất là các nguyên tố thuộc nhóm V, các nguyên tử này dùng 4 electron tạo liên kết và một electron lớp ngoài liên kết lỏng lẻo với nhân, đấy chính là các electron dẫn chính. Chất bán dẫn loại p (bán dẫn dương – Positive) có tạp chất là các nguyên tố thuộc nhóm III, dẫn điện chủ yếu bằng các lỗ trống.

Khi hai loại bán dẫn này được đặt cạnh nhau trong một pin năng lượng mặt trời, electron dẫn chính của loại n sẽ nhảy qua để lấp đầy những khoảng trống của loại p. Điều này có nghĩa là silicon loại n tích điện dương và silicon loại p được tích điện âm, tạo ra một điện trường trên pin mặt trời. Vì silicon là một chất bán dẫn nên có thể hoạt động như một chất cách điện và duy trì sự mất cân bằng này.

Khi làm cho electron đang liên kết với nguyên tử bị bật ra khỏi nguyên tử silicon, photon trong ánh sáng mặt trời đưa các electron này vào một trật tự nhất định, cung cấp dòng điện cho máy tính, vệ tinh và tất cả các thiết bị ở giữa.