EVN kiến nghị đẩy nhanh đầu tư năng lượng tái tạo ở khu vực miền Bắc

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, ngày 27 tháng 3 năm 2022, EVN đã có văn bản báo cáo Thủ tướng về về khả năng cung ứng điện toàn quốc giai đoạn 2022-2025

Cân đối cung cầu điện tới năm 2025

Theo báo cáo của EVN việc đảm bảo cung ứng điện thời gian tới sẽ gặp nhiều khó khăn. Trong đó, đối với miền Bắc nhu cầu điện chiếm gần 50% toàn quốc và dự báo tăng trưởng cao hơn bình quân cả nước. Trong khi đó các nguồn điện mới dự kiến hoàn thành hàng năm trong giai đoạn 2022-2025 luôn thấp hơn so với tăng trưởng phụ tải nên việc đảm bảo cung cấp điện ngày càng khó khăn và có thể xảy ra tình trạng thiếu hụt công suất đỉnh vào các tháng 5-7 là thời điểm nắng nóng cuối mùa khô, công suất khả dụng các nhà máy thủy điện bị suy giảm. Việc hỗ trợ cấp điện từ miền Trung, miền Nam ra miền Bắc bị giới hạn bởi năng lực truyền tải 500kV Bắc – Trung.

Để đảm bảo cung ứng điện cho Hệ thống điện quốc gia, đặc biệt là miền Bắc, EVN đã có các văn bản báo cáo Chính phủ và Bộ Công Thương, trong đó đề ra các giải pháp về vận hành như tăng cường kiểm tra, bố trí lịch sửa chữa, huy động tối đa các nguồn điện trong đó có việc tăng cường truyền tải điện từ khu vực miền Trung ra miền Bắc. Về việc bổ sung nguồn, EVN cũng đề xuất tập trung đảm bảo tiến độ các dự án mà EVN đầu tư như Thủy điện Hòa Bình mở rộng, Nhiệt điện Quảng Trạch I; tăng cường nhập khẩu điện từ Lào, tiếp tục đàm phán nhập khẩu điện từ Trung Quốc, nghiên cứu đề xuất đầu tư hệ thống lưu trữ (BESS) tại miền Bắc; khuyến khích phát triển các nguồn Năng lượng tái tạo tại miền Bắc để có thể thực hiện nhanh và đưa vào vận hành giai đoạn 2022-2025.

Cơ cấu nguồn điện toàn hệ thống phương án cao (tr.kWh)

Khuyên khích đầu tư Năng lượng tái tạo tại miền Bắc

EVN kiến nghị sớm có cơ chế phát triển nhanh các nguồn Năng lượng tái tạo (NLTT) ở khu vực miền Bắc nhằm tránh nguy cơ thiếu điện. Trong đó đến năm 2025 đưa vào vận hành thêm khoảng 5.500MW các nguồn điện NLTT ở khu vực miền Bắc (gồm 4.000MW điện gió và khoảng 1.500MW điện mặt trời kèm theo hệ thống lưu trữ phù hợp để đáp ứng nhu cầu công suất trong các giờ cao điểm tối). Có cơ chế khuyến khích phát triển các nguồn điện mặt trời mái nhà tại miền Bắc với mục đích tự tiêu thụ cho nhu cầu phụ tải tại chỗ (không bán lên lưới).

Xem xét bổ sung Quy hoạch và chấp thuận chủ trương cho phép EVN triển khai đầu tư điện gió ngoài khơi khu vực Bắc Bộ để tăng cường nguồn cấp điện khu vực phía Bắc và kết hợp đảm bảo an ninh quốc gia.

Tăng cường truyền thông, khuyến khích khách hàng đầu tư lắp đặt hệ thống điện mặt trời mái nhà với mục đích tự tiêu thụ và tiết kiệm chi phí mua điện của khách hàng, đặc biệt khu vực miền Bắc.

Bộ Công Thương công bố kết luận kiểm tra điện mặt trời mái nhà : loạt sai phạm tại các công ty điện lực địa phương

Bộ Công Thương vừa có kết luận kiểm tra về việc rà soát các vấn đề liên quan đến phát triển điện mặt trời mái nhà, qua đó vạch ra một loạt vi phạm tại các công ty điện. Điện mặt trời mái nhà được phát triển tập trung ở một số địa phương nhưng hạ tầng lưới điện chưa đáp ứng yêu cầu, quá trình chuẩn bị, triển khai đầu tư xây dựng, nghiệm thu, đưa vào sử dụng, một số chủ đầu tư chưa thực hiện tốt các quy định.

Phát triển không đồng đều

Bộ Công thương cho rằng, trong quá trình chuẩn bị, triển khai đầu tư xây dựng, nghiệm thu, đưa vào sử dụng, một số chủ đầu tư chưa thực hiện tốt các quy định. Việc phát triển điện mặt trời mái nhà không đồng đều ở các địa phương, tập trung nhiều ở những vùng phụ tải thấp, không phù hợp nhu cầu sử dụng điện, làm mất cân đối trong quá trình điều độ và vận hành hệ thống điện.

Kết quả kiểm tra tại Tổng công ty Điện lực miền Nam, đoàn kiểm tra của Bộ Công thương phát hiện vi phạm ở các đơn vị như Công ty Điện lực Đồng Nai, Điện lực Bình Dương, Điện lực Bình Phước, Điện lực Ninh Thuận, Điện lực Bình Thuận, Điện lực Long An…

Theo đó, các vi phạm chủ yếu như thời gian thực hiện thỏa thuận đấu nối điện mặt trời mái nhà vượt quá thời hạn quy định; ký hợp đồng mua bán điện có công suất vượt quá công suất trong thỏa thuận đấu nối; sai lệch biên bản nghiệm thu; thực hiện trình tự phát triển điện mặt trời mái nhà trái với quy định…

Tại Tổng công ty Điện lực miền Trung, đoàn kiểm tra của Bộ Công thương đã tiến hành kiểm tra tại Công ty Điện lực Gia Lai, Điện lực Đắk Nông, Điện lực Đắk Lắk. Các sai phạm được phát hiện như thực hiện thỏa thuận đấu mối vượt quá thời hạn quy định. Dự án đưa vào vận hành nhưng không có sản lượng phát điện và ký hợp đồng mua bán điện trái quy định.

Ngoài ra còn có vi phạm như chấp thuận thỏa thuận nối lưới khi đã xác định tình trạng quá tải lưới điện và yêu cầu khách hàng cam kết cắt giảm công suất khi lưới điện quá tải; đưa vào vận hành, ký hợp đồng mua bán điện gây quá tải hệ thống lưới điện; phát triển hệ thống điện mặt trời mái nhà không đúng hiện trạng lưới điện, thiếu minh bạch…

Tại Tổng công ty Điện lực TP.HCM, đoàn kiểm tra đề nghị đơn vị này rà soát tất cả việc thỏa thuận đấu nối, ký kết hợp đồng, phụ lục hợp đồng, áp dụng giá mua/bán điện các hệ thống điện mặt trời mái nhà theo đúng quy định của pháp luật.

Trên cơ sở các vi phạm được chỉ ra, đoàn kiểm tra của Bộ Công thương kết luận các địa phương trên chưa quản lý, theo dõi, kiểm tra kịp thời hoạt động liên quan đến điện mặt trời theo đúng thẩm quyền.

Nhiều địa phương chưa quản lý, kiểm tra theo đúng thẩm quyền

Một số hệ thống điện mặt trời mái nhà lắp trên mái của công trình, dự án trong khu công nghiệp, khu kinh tế, lắp đặt trên mái của trang trại nông nghiệp, dù đã đưa vào vận hành thương mại trước ngày 1-1-2021 nhưng tại thời điểm kiểm tra chưa có giấy phép xây dựng, văn bản nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy, hồ sơ, thủ tục liên quan đến đất đai của các trang trại chưa đáp ứng yêu cầu theo quy định.

Kết luận của Bộ Công thương cũng xác định trách nhiệm của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) khi chưa thực hiện đầy đủ quy định về phát triển dự án và hợp đồng mua bán điện mẫu, nên các đơn vị địa phương thực hiện thiếu đồng bộ, thống nhất. Việc kiểm tra, theo dõi cũng chưa kịp thời, nên nhiều đơn vị điện lực chấp thuận đấu nối, ký hợp đồng mua bán điện của các hệ thống điện mặt trời gây quá tải lưới điện quốc gia.

Trên cơ sở kết luận trên, đoàn kiểm tra kiến nghị các công ty được kiểm tra cần rà soát toàn bộ quá trình phát triển các dự án điện mặt trời mái nhà, thực hiện theo đúng, đủ quy định pháp luật, phối hợp với EVN xử lý các dự án.

EVN chủ trì xử lý các hệ thống điện mặt trời mái nhà được phát hiện vi phạm quy định, rà soát toàn bộ quá trình thực hiện phát triển các dự án điện mặt trời mái nhà trên toàn quốc, trường hợp phát hiện vi phạm đề nghị xử lý nghiêm theo đúng quy định. Đoàn kiểm tra cũng đề nghị UBND các tỉnh, thành thực hiện hậu kiểm quá trình phát triển dự án.

Cơ quan nhà nước buông lỏng quản lý

Căn cứ các Biên bản làm việc của Đoàn kiểm tra tại những dự án điện mặt trời mái nhà, các tỉnh Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, Long An, Ninh Thuận, Bình Thuận, Gia Lai, Đắk Nông, Đắk Lắk và Thành phố Hồ Chí Minh chưa quản lý, theo dõi, kiểm tra kịp thời hoạt động liên quan đến điện mặt trời tại địa phương theo thẩm quyền, cụ thể: 

– Một số hệ thống điện mặt trời mái nhà lắp trên mái của công trình, dự án trong khu công nghiệp, khu kinh tế, đưa vào vận hành thương mại trước ngày 1/1/2021 nhưng tại thời điểm kiểm tra chưa có giấy phép xây dựng, văn bản nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy theo quy định; 

– Nhiều hệ thống điện mặt trời mái nhà lắp trên mái của trang trại nông nghiệp (chăn nuôi hoặc trồng trọt, …), đã đưa vào vận hành thương mại trước ngày 01 tháng 01 năm 2021 nhưng hồ sơ, thủ tục liên quan đến đất đai của các trang trại nông nghiệp chưa đáp ứng yêu cầu theo quy định.